ضيافت شام مسكو با طعم تجارت

پویا دبیری مهر:محل رزیدانس سفیر ایران در مسکو،خانه ای قدیمی و بزرگ است.راس ساعت ۹ شب به به دیدار یکی از با سابقه ترین سفیران جمهوری اسلامی که به دلیل حضورش در مسکو او را سفیر السفرا می نامند،رفتیم.قرار بر دیدار و گفت و گو و صرف شام بود.ضیافتی که معمول سفارت خانه ها است.اما این دیدار كه به همت معاونت بين الملل اتاق تهران انجام مي شد،متفاوت بود.بعد از کرونا این اولین دیدار جدی یک هیات بلند پایه تجاری-سیاسی بود چرا که ریاست هیات را استاندار تهران بر عهده داشت و نائب رئیس اتاق بازرگانی تهران هم او را همراهی می کرد.این یعنی ترکیبی از اقتصاد و سیاست.ترکیبی از عقل معاش و خرد حکمرانی.

فعالان اقتصادي،در اولین روز از سفر هيات بازرگاني و ديپلماتيك ايران به روسيه در ضيافت شام رزيدانس سفير ايران حضور پيدا كردند و ضمن شناسايي بازار روسيه به بحث و بررسي در خصوص فرصت هاي موجود در اين بازار ٨٠٠ ميليارد دلاري پرداختند.

علیرضا فخاری،استاندار تهران به عنوان رئیس هیات اعزامی ضمن معرفی حاضران از اهداف سفر گفت و از ظرفیت های موجود در استان تهران به عنوان مهمترین مرکز تولید صنعتی در ایران اشاره کرد و گفت:ایران برای تجارت با روسیه می تواند از تمام ظرفیت های موجود استفاده کند و در حال حاضر که تحریم ها علیه روسیه اعمال شده است،فرصت مناسبی برای بهره مندی تاجران ما است.

كاظمي جلالي،سفير ايران در روسيه اما سخنران بعدی بود.او در ديدار با هيات تجار و بازرگانان ايراني گفت:در حال حاضر بعيد مي دانم كه شما تجار بازار بي منتي همچون بازار روسيه پيدا كنيد.اين بازار حدود ٨٠٠ ميليارد دلار در آن تجارت صورت مي گيرد كه بالغ بر ٣٠٠ ميليارد دلار آن صادرات روسيه است و ٥٠٠ ميليارد دلار آن واردات به روسيه است.

سفير ايران در روسيه گفت:در حال حاضر روس ها تمناي تجارت با ايران را دارند و مثلا در حوزه ساختمان و صنايع وابسته به شدت به ما نيازمند هستند.

وي در خصوص واردات ميگو به روسيه گفت:روس ها حدود ٥ ميليارد دلار ماهي و ميگو وارد مي كنند كه فقط بخش كوچكي از آن يعني ٦٢ هزار تن سهم ماست و در حال حاضر فقط ١ ميليارد و ٢٠٠ ميليون دلار صادرات به روسيه داريم و ٣ ميليارد و ٨٠٠ ميليون دلار هم واردات كه اين رابطه اي نامتوازن است.

در حوزه شوينده ها و مواد بهداشتي بازار روسيه مستعد است،در بخش شيريني و شكلات و آدامس بازار مستعد است اما نيازهاي ديگري هم داريم.

وي با اشاره به لزوم آينده پژوهشي در تجارت با روسيه گفت:تمام سبد كالايي را در غرب و كشورهايي كه ما را تحويل نمي گيرند ريخته ايم در حالي كه اگر آينده پژوهشي داشتيم از ١٠ سال قبل بايد اين روزها را پيش بيني مي كرديم.

كاظم جلالي در بيان مشكلات تجارت با روسيه به ٥ علت اشاره كرد و اولين آن را عدم شناخت برشمرد.

سفير ايران در روسيه اظهار كرد:نه تجار ايراني بازار روسيه را مي شناسند نه تجار روسي بازار ايران را.اگر كسي به روسيه سفر كند همه تعجب مي كنند اما اگر كسي برود آمريكا برايشان عادي است.اين يعني عدم شناخت.در روسيه ٨٠٠٠ ايراني زندگي مي كنند كه ٦٥٠٠ نفرشان دانشجو هستند.يعني فقط ١٥٠٠ ايراني ساكن هستند كه اگر هم بينشان تاجري وجود داشته باشد،تصادفي تاجر شده اند و قرار نبوده تاجر بشوند.

جلالي در بيان دومين مشكل،ترانزيت را نام برد و گفت:راه زميني ما از آذربايجان مي گذرد كه اين مسير به دليل تغيير سياست هاي گاه و بيگاه آذربايجان با موانع روبروست و راه ريلي هم كه ٥٦٢ كيلومتر راه ريلي است آماده نيست و روس ها فقط يك بندر در درياي خزر دارند كه خاج قلعه است و كشتي ها به جاي ٨ هزار تني ، ٤ هزار تني در آن حضور پيدا مي كنند و بنادر در بخش روسي هم به دليل عمق كم امكان پهلو گيري كشتي ها نيست يا مثلا بندر ولگا ٦ ماه از سال يخبندان است و لايروبي نشده است.

وي با اشاره به مشكلات حوزه گمرك نيز گفت:ما دچار خود تحريمي هستيم و اگر كسي مشكلات گمرك آستارا را حل بكند،يك خدمت بزرگ به تجارت ايران و روسيه كرده است.

وي با اشاره به وجود استانداردهاي فوق حرفه اي در حوزه صنايع غذايي در روسيه گفت:استانداردهاي صنايع غذايي در روسيه از اروپا بالاتر است و هر كسي نمي تواند در اينجا حضور داشته باشد مگر اينكه استانداردها را رعايت كند چون در اين زمينه بسيار سخت گير هستند.

وي با برشمردن مشكل ديگر تجارت ايران و روسيه گفت:مشكل پولي و بانكي از جمله موانع جدي بوده است كه با تشكيل كارگروهي در حال حل آن هستيم كه ارز مرجع را به عنوان ارز مورد معامله طرفين با يك قيمت گذاري تركيبي تعيين كنيم كه تا پايان سال جاري شمسي اين مشكل هم حل شود.

در اين ديدار چند تن از تجار و بازرگانان نيز با بر شمردن مشكلات عديده اي از جمله موانع گمركي،موانع بازاريابي و تبليغات و نبود فعاليت هاي رسانه اي مابين دو طرف براي شناخت بازارها،مشكلات ترانزيتي و گمركي و جا به جايي پول خطاب به سفير ايران در روسيه به نكات مهمي اشاره كردند.

كمال حسيني؛تاجر پيشكسوت در حوزه آسياي ميانه و قفقاز با بيان اينكه ما تا زماني كه به سوئيفت متصل نشويم و وارد FATF نشويم بايد دستمان را جلوي اماراتي ها و ترك ها براي تبديل پول و حل مشكل جا به جايي دراز كنيم گفت:بايد تعارف را كنار بگذاريم.مگر چند درصد از تجارت ما با پيوستن به شبکه نظارت جهانی نقل و انتقال پول به خطر می افتد؟ما برای درصد کمی از تجارتمان،کل گلوگاه تجاریمان را به دست خودمان بستیم.

این تاجر عضو هیات اعزامی به مسکو افزود:باید هر چه زودتر به اف ای تی اف بپیوندیم و‌ مراودات بانکی را برقرار بکنیم چون در حال حاضر برای ما حساب بانکی باز نمی کنند و باید کسی از امارات بیاید تا کار ما را انجام دهد!

وی در خصوص مسائل ترازنزیتی گفت:جمهوری فدراتیو روسیه از طریق دریای خزر و دو کشور آذربایجان و ترکمنستان با ما ۲۵۰۰ کیلومتر مرز مشترک و بعضی وقت ها تاجران روسی به من میگویند چرا شما روسی بلد نیستید و من هم میگویم چرا شما فارسی بلد نیستید.

حسینی در ضیافت شام‌ سفیر ایران در مسکو گفت:ما از سه روش با روسیه در ارتباط هستیم.دریا،زمین و‌ ریل.ریل ما مستهلک و غیر قابل اعتماد است در حالی که سیستم ریلی روسیه رشک برانگیز است.

وی در خصوص سیستم حمل و نقل جاده ای نیز گفت:در ایران این سیستم متکی بر رانندگان خویش فرماست.یعنی راننده برای خودش کار می کند.من میخوام ۳۰۰ تن رب از شیراز بار بزنم یک هفته است درگیرم و راننده ها ساز خودشان را می زنند.این ها مشکلات ریشه ای ماست.

حسینی اضافه کرد:این در حالیست که در همین روسیه شرکت های حمل و نقلی هستند که ۲۰۰۰ کامیون دارند و وقتی تصمیم بگیرند چیزی را جا به جا کنند،انجامش می دهند.در حالی که در ایران قیمت را راننده مشخص می کند و در حجم بالا امکان جا به جایی کالا نیست قوانین هم به ما اجازه نمی‌دهد که شرکت های حمل و نقل کالایی با ساختار جهانی شکل بدهیم.پس در این شرایط ما نمی توانیم ۲۰ میلیون تن یا یک عدد عجیبی مثل ۱۰۰ میلیون تن را جا به جا کنیم.

حسینی در پایان گفت:باید این مسائل زیر ساختی را حل کنیم تا به نتیجه برسیم وگرنه با صحبت عمومی و امید بخشی های بدون پشتوانه امکان موفقیت وجود نخواهد داشت و درجا خواهیم زد.